Bài: hoalanvietnam.org/ và một số trang web nước ngoài.
Ảnh: flickr.com/photos
Euanthe sanderiana alba
Vanda là một loại lan gồm chừng 60 giống, mọc ở miền nam Á châu từ Ấn độ, Miến điện Thái lan, Việt nam, Mã lai, Nam dương, Phi luật tân v.v… Thông thường người ta dùng từ ngữ Hy lạp để đăt tên cây lan, nhưng trong trường hợp này lại dùng chữ Vanda là tiếng phạn (Sankrit dùng dể chỉ tên cây Vanda tessellata). Thế nhưng năm 1819 Robert Brown laị dùng chữ Vanda để đặt tên cho cây Vanda roxburghii đã nở hoa tại Anh quốc để vinh danh William Roxburgh, Giám đốc vườn thảo mộc Calcutta.
Vanda tessellata
Vanda roxburghii (syn. / Đồng danh: Vanda tessellata)
Lan Vanda được chia thành 4 loại:
1. Loại lá dẹp (strap-shaped leaves): Nhóm lá dẹp phẳng, thường là cây phụ sinh trên gỗ, bám trên cành cây cao, lá trải ra, xếp khít nhau che kín thân, đòi hỏi ít ánh sáng hơn nên có thể trồng ở các vùng khác và phải làm giàn che.
Loại lá dẹp (strap-shaped leave)
2. Loại lá tròn (cylindrical or terete leaves): Nhóm có lá hình trụ tròn thường là cây leo bò, lá trụ tròn ngắn thưa trên thân cũng hình trụ tròn, đòi hỏi ánh sáng nhiều nên phải trồng nơi có ánh sáng hoàn toàn, không che chắn, thuận lợi trồng ở vùng nóng.
Loại lá tròn (cylindrical or terete leaves)
3. Loại lá nửa tròn nửa dẹp (semi-terete leaves): Cây lai giữa hai dạng trên cho ra dạng lá thay đổi ở khoảng giữa lá hình lóng máng đến hình trụ tròn, gọi là vanda nửa trụ tròn, cần ánh sáng cao hơn dạng lá dẹp phẳng nhưng thấp hơn dạng lá hình trụ tròn.
Loại lá nửa tròn nửa dẹp (semi-terete leaves)
4. Cây lai giữa Vanda lá dẹp phẳng với Vanda nửa trụ tròn cho ra nhóm thứ 4 gọi là Vanda phần tư trụ tròn, chúng có 3 phần lá dẹp phẳng, 1 phần lá trụ tròn.
Bài: hoalanvietnam.org/ và một số trang web nước ngoài.
Ảnh: flickr.com/photos
Lan Vanda rất đẹp, hình dáng vừa tròn lại vừa dày nên được rất nhiều người ưa thích trồng. Hoa Vanda thường tươi lâu từ 4 đến 8 tuần, tuỳ theo khí hậu và giống.
Có vài loại Lan Vanda tỏa mùi thơm như Vanda amesiana, V. denisonianum, V. cristata và V. dearei. Có loại có vân như Vanda coerulea hoặc đốm như V. tricolor hay V. sanderiana.
Vanda cristata
Vanda denisoniana
Vanda dearei MSBG
Vanda coerulea
Cùng chung môt nhóm với Vanda là Ascocentrum, Ascocenda lai giống giữa Asocentrum và Vanda.
Ascocentrum garayi
Ascocenda Princess Mikasa (blue)
Nhiều nhà sinh vật học (Taxonomist chuyên về Hoa Lan, trên thế giới có khoảng 21 người mà ít khi đồng nhất ý kiến) đã chia Vanda ra làm 4 loại khác:
Bài: hoalanvietnam.org/ và một số trang web nước ngoài.
Ảnh: flickr.com/photos
CÁCH TRỒNG
Vanda ưa nhiều nắng (full sun) nhưng cũng cần che lưới 30%, nhiệt độ tối thiểu là 60°F, tốt nhất là 70°F, nhiệt độ cao nhất 95°F, ẩm độ trung bình là 70-80% và thoáng gió cho nên cần có máy phun hơi ẩm (evaporative cooler hay humidifier). Đáp ứng được điều kiện này Vanda sẽ có hoa từ mùa Xuân cho đến mùa Thu, có cây ra hoa 3- 4 lần như cây Ascocenda Princess Mikasa chẳng hạn. Vanda ưa trồng trong rỏ gỗ (Basket) để cho rễ đuợc thoáng đãng. Nếu không có nhà kính, muà Đông nên mang vào trong nhà để ở cưả sổ phía Tây Nam và cho thêm đèn
TƯỚI NƯỚC VÁ BÓN PHÂN
Muà hè Vanda cần tưới tối thiểu mỗi ngày một lần, mùa Xuân và Thu 2 lần một tuần và bớt đi vào muà Đông. Khi tưới nước, nên chú ý rễ phải biến từ mầu trắng sang mầu xanh đen mới là đủ nước. Mùa hè nên dùng bình phun nước pha phân bón thật loãng, mỗi ngay phun vài lần. Vanda cần nhiều phân bón hơn tất cả các loại lan, nên bón phân 20-20-20 mỗi ngày vào mùa hè với ¼ thìa cà phê cho 1 gallon nước hay 1 thìa, một gallon mỗi tuần và cứ 3 tuần một lần bón bằng phân 10-30–20. Mùa Xuân và mùa Thu bón 2 tuần một lần và mùa Đông ngưng bón. Khi bón phân phải tưới nước rồi mới bón, đừng bón phân khi rễ còn khô.
THAY CHẬU
Vanda nên trồng trong giỏ (basket) bằng gỗ không nên trồng trong chậu nhựa. Nếu giỏ nhỏ quá, nên lồng vào trong giỏ lớn hơn. Ngâm rễ lan vào trong nước chừng ½ giờ cho mềm, cuộn lai theo vòng tròn và bỏ vào giỏ. Có thể bỏ thêm than củi hay võ thông loại lớn từ 1 inche trở lên. Khi cây quá cao có thể cắt ngắn đi, miễn là phần ngọn phải có tối thiểu là 3 rễ. Phần gốc dưới để vào chỗ mát có thể ra nhánh mới.
NHỮNG VẤN ĐỀ
Khi cây ra nụ cần tưới điều hòa, nếu để khô hay độ ẩm xuống quá thấp, nụ sẽ bị úa vàng và rụng. Một đôi khi nụ hoa tiết ra một chất mật làm cho nụ cũng không nở được, lấy bình phun nước phun nhẹ vài lần cho tan chất mật. Khi lá cây bị nhăn nheo và vàng triệu chứng cuả thiếu nước, cây bị rụng lá phía dưới hoặc là cây bị quá khô, thiếu độ ẩm hay bị bệnh. Nếu bị bệnh phun bằng Draconil từ gốc đến ngọn và rễ liên tiếp 2-3 tuần liền. Nếu không hết, cắt bỏ phần gốc cho đến khi nào thấy hết đốm đen ở trong lõi. Dùng vôi hay diêm sinh bôi vào chỗ cắt. Phun Draconil toàn diện, đợi cho ráo nước cho vào bao nylon treo vào chỗ mát. Đừng để nuơc đọng trên ngọn. Khi nào ra rễ dài trên 2 inches mới bỏ ra ngoài.
NHỮNG CÂY DỄ TRỒNG VÀ NHIỀU HOA
Nên trồng những cây đã lai giống phần đông dễ trồng mà lại nhiều hoa như cây Ascocenda Princess Mikasa chẳng hạn, cây này có hai mầu: hồng và tím xanh có thể ra hoa tới 3-4 lần trong một năm nếu đầy đủ điều kiện.
VANDA CÓ HƯƠNG THƠM
Vanda tricolor
Vanda tricolor albescens
Vanda tricolor var suavis
Vanda tricolor suavis A
Vanda amesiana (Holcoglossum amesiana)
Holcoglossum amesiana
Vanda dearei
Vanda dearei MSBG
Vanda insignis
Vanda lamellata
Vanda luzonica
Vanda merrillii
Những cây lai giống từ các cây kể trên đều thừa hưởng đặc tính di truyền hương thơm từ cây cha hoặc cây mẹ. Nên nhớ cây Vanda foetida môt vài cuốn sách đề là fragrant (mùi thơm) nhưng mùi hôi nồng nặc.
Vanda foetida
Cách trồng Vanda có thể áp dụng cho Aerides, Renanthera và Rhynchostylis (Ngọc điểm) được, nhưng những cây sau này không cần nhiều ánh nắng.
nếu chơi lâu ,bạn đọc bài này rất buồn cười ,những cây Vanda này có thể nói ,ai trồng cũng sống ,ai trồng cũng ra hoa ,chết đi rồi sống lại rồi ra hoa,chỉ cần chút nắng,chỉ cần chút gió,chỉ cần chút ẩm độ,cây hơi khỏe lại ra hoa
Chi Vanda rất nhiều cây,lý thuyết của bác trên chỉ có thể áp dụng cho Vanda rừng ,có lẽ bác này chưa rút hết ruột gan đem cho anh em về kiến thức !!!
Chắc vậy quá bác cù, em thì cứ vừa trồng vừa tìm hiểu các kiến thức của nhiều bác cao thủ truyền đạt và suy ngẫm, áp dụng cho vườn Lan ở nhà. Cái nào tốt sẽ lưu kinh nghiệm, cái nào chưa tốt thì cũng coi như có kinh nghiệm thử nghiệm những cái mới
Vài nét về Lan Vanda
Dạng hẹp
