LTS: Tổng hợp từ các trang web hoalanvietnam.org, orchids.wikia.com/wiki/, vnorchids.net, orchidspecies.com, orchidsonline.com.au, forum.caycanhvietnam.com...
Lan Hoàng thảo Thủy Tiên (miền Nam) / Kiều (miền Bắc) bao gồm:
1. Thủy tiên trắng - Thủy tiên vuông - Dendrobium farmeri
a. Dendrobium farmeri 'Alba' – đột biến
b. Dendrobium farmeri 'Select Pink'
2. Thủy tiên vàng - Dendrobium palpebrae (theo botanyvn.com/cnt.asp?param=edir&v=Dendrobium%20palpebrae&list=s pecies)
3. Thủy tiên hường (Sách Cây cỏ Việt Nam của Phạm Hoàng Hộ) – Thủy tiên hồng - Thủy tiên tím - Hoàng thảo duyên dáng (sách Phong Lan Việt Nam của Trần Hợp) với cánh trắng cuống tím thân tròn - Dendrobium amabile
4. Thủy tiên tua - Dendrobium harveyanum
5. Thủy tiên cam – Thủy tiên vàng - Dendrobium thyrsiflorum
6. Thủy tiên dẹt - Dendrobium sulcatum
7. Thủy tiên mỡ gà - Dendrobium densiflorum
Ngoài ra còn có hai loại hoàng thảo cũng có tên Thủy tiên:
8. Thủy tiên râu mép, môi tơ – Hoàng long vỹ - Dendrobium brymerianum
9. Thủy tiên vàng (theo Nguyển Thiện Tịch) – Thủy tiên Hoàng lạp - Hoàng lạp - Hoàng lan - Nến vàng - Dendrobium chrysotoxum
1. Thủy tiên trắng - Thủy tiên vuông - Dendrobium farmeri
Dendrobium farmeri Paxton 1849 SECTION / PHẦN Densiflorum.
Common Name / Tên thường gọi: Farmer's Dendrobium [English Supervisor In Calcuta Botanical Garden 1800's / tiếng Anh Giám sát trong Vườn Thực vật Calcuta]
Flower Size To / kích thước hoa tới 2" [to 5 cm]
This pendulous, growing epiphyte has clavate or fusiform, 4 angled above stems carrying 2 to 4, towards the apex, coriaceous, ovate-lanceolate, acute or acuminate leaves and is a spring blooming orchid that has axillary, to 8" [20 cm] long, many densely flowered, cylindrical racemose inflorescence that arise from the nodes near the apex of leafless and leafed canes and is found in the eastern Himalayas, Assam, Nepal, Myanamar, Thailand, Laos and Malaysia in evergreen lowland forests and primary montane forests at elevations of 150 to 1000 meters on primary growth tall trees high up over rivercourses and prefers some shade and heavy watering with a short winter rest and is an warm to hot grower.
Phụ sinh tăng trưởng, rủ xuống có trên thân 4-góc (vuông), hình chùy hay hình thoi, mang 2-4 lá nhọn mũi hay sắc, hình mác hay ô-van, dai, hướng về đỉnh và mùa xuân lan nở hoa ở nách lá, nhiều hoa dài đến 8 "[20 cm], nhưng hoa mọc thành chùm hoa hình trụ phát sinh từ các mắt gần đỉnh của thân còn lá hay rụng lá và được tìm thấy ở phía đông dãy Himalaya, Assam, Nepal, Myanamar, Thái Lan, Lào và Malaysia trong các rừng đất thấp thường xanh và rừng núi ban đầu tại cao độ 150-1000 mét trên các cây cao tăng trưởng chính cao lên trên dòng sông và thích một số bóng mát và tưới nhiều nước với sự nghỉ đông ngắn và là một cây trồng từ ấm đến nóng.
Synonyms / Đồng danh: Callista densiflora (Lindl. ex Wall.) Kuntze var farmeri 1891; Callista farmeri (Paxton) Kuntze 1891; Dendrobium densiflorum Lindley var farmerii
1. Thủy tiên trắng - Thủy tiên vuông - Dendrobium farmeri
Thủy tiên trắng (Dendrobium farmeri)
Cây cỡ trung bình, gốc nhỏ, thân phình to ở giữa hình vuông, ngọn nhỏ có khoảng 3-5 lá. Lá bền không rụng như những loài thân thòng. Cây thường có xu hướng mọc thẳng lên trên nên thích hợp trồng đứng trong giỏ treo. Hoa mọc thành chùm, cánh trắng họng vàng, có cây cánh tím (loại cánh tím ít xuất hiện ở Việt Nam) không thơm hoặc ít thơm, hoa nhanh nở, tàn trong vòng 5-7 ngày.
Den farmeri thuộc loại dễ trồng: Ưa ẩm, cần nhiều ánh sáng. Khi trồng nên chọn giá thể giữ ẩm tốt như xơ dừa, dớn cọng... trồng trong chậu hoặc ghép gỗ, bảng dớn hay chậu dớn đều được, chú ý giữ ẩm thường xuyên vì loại này không có mùa nghỉ.
Tác giả: Trần Quốc Trường - Hội lan Thái Bình
Theo vnorchids.net/index2.php?page=newsdetail&NewsID=204
Distribution / Phân bố: Assam, Nepal, Laos, Myanmar, Thailand, Malaysia / Assam, Nepal, Lào, Myanmar, Thái Lan, Malaysia
Dendrobium farmeri is a popular relatively easy to grow species which will grow into a nice size specimen when grown well. Prefers a winter rest so cut back on watering and fertiliser in the cooler months for best results.
Dendrobium farmeri là loài tương đối phổ biến, dễ trồng – (lan) sẽ phát triển thành một mẫu vật kích thước tốt đẹp khi phát triển tốt. Thích nghỉ đông để cắt nước và phân bón trong những tháng lạnh hơn cho ra kết quả tốt nhất.
Cháu cũng dễ dàng nhầm cây Dendrobium palpebrae với Dendrobium farmeri. Phát hiện mới nhất của cháu là cây này khác farmeri, điều này giải thích cho thắc mắc ngày xưa của cháu là tại sao farmeri lại có hoa cánh gân, bền (kéo dài ngày) hơn hay nơi cháu mấy cụ gọi là Kiều cánh gân?.
Gần đây, quan sát thực tế kỹ hơn và tham khảo http://www.orchidspecies.com/denpalpebrae.htm, cháu biết đc là cây này khác ở chỗ thân cao và mập hơn nhiều so với farmeri, cánh hoa to và không xếp khép kín bông và đây là bông của cây này;
Ảnh về thân (giả hành) cháu xin up lên sau.
Theo trang web này, loài này thường bị nhầm lẫn với Dendrobium farmerii do tương đồng về hoa và tập quán sinh trưởng. Sự khác biệt lớn nhất là cuống hoa của Dendrobium palpebrae dài hơn và nhìn thoáng hơn về cấu trúc kết cấu.
Có thể đây là nhận định của riêng cá nhân cháu, các chú, bác có kinh nghiệm hơn chỉ giáo.
Cám ơn sự nhận xét của cháu về hai loại thủy tiên palpebrae và farmeri. Chú có trồng vài loại nhưng vẫn còn mù mịt nên cũng nhờ trang http://www.orchidspecies.com/denpalpebrae.htm để hướng dẫn cách phân biệt chúng như dưới đây:
This species (Den. palpebrae) is often confused with D. farmerii as the flowers and growth habit are very similar. The major difference is the length of the stem of the flower which is longer in D. palpebrae and has a more open look to the flower and has more spacing between the loosely, 6 to 10, fragrant flowers on the raceme, which arises at the nodes just below the leaves as well as being less pendant. This hot to warm growing epiphytic species has clustered, rather slender to subclavate, sulcate stems enveloped by membraneous sheaths carrying 2 to 5, towards the apex, lanceolate to oblong, acute leaves that blooms in the spring and late summer. This species is from Bangladesh, eastern Himalayas, Myanamr, Thailand, Laos and Vietnam at altitudes of 800 to 2500 meters where it is widespread. This species appreciates a drier winter followed by heavy water and fertilizer after spring blooming.
Loài này (Den. palpebrae) thường nhầm lẫn với D. farmerii với như về hoa và tập quán tăng trưởng rất giống nhau. Sự khác biệt chính là chiều dài của các nhánh hoa mà D. palpebrae không dài hơn và có một cái nhìn cởi mở hơn đến hoa và có nhiều khoảng cách hơn giữa các hoa thơm trong chùm hoa, 6 đến 10, lỏng lẻo mà chúng mọc tại các mắt ngay dưới lá cũng như ít đối xứng. Phụ sinh này tăng trưởng từ nơi nóng đến ấm mọc thành bụi, đúng hơn là từ mảnh mai đến hình chùy, thân cây có rãnh được bao bọc bởi bao màng, mang 2-5 lá sắc, hướng tới đỉnh, mũi mác đến thuôn dài, nở vào mùa xuân và cuối mùa hè. Loài này có ở Bangladesh, phía đông dãy Himalaya, Myanamr, Thái Lan, Lào và Việt Nam ở độ cao từ 800 đến 2500 mét, nơi nó được phổ biến rộng rãi. Loài này rất cần một mùa đông khô hơn sau đó tưới nhiều nước và phân bón sau khi mùa xuân ra hoa.
1. Thủy tiên trắng - Thủy tiên vuông - Dendrobium farmeri
Dendrobium farmeri 'Alba'
Dendrobium farmeri 'alba' has had its best flowering for me ever. This plant is a bit late compared to my other one which was in flower on the 4/9/2009. This plant has 23 spikes.
Dendrobium farmeri 'alba' từng có hoa đẹp nhất của nó cho tôi. Lan này là một chút muộn so với một (lan) khác của tôi đã ra hoa vào 4/9/2009. Lan này có 23 hoa.
Theo orchidsonline.com.au/node/7835 và orchids.wikia.com
1. Thủy tiên trắng - Thủy tiên vuông - Dendrobium farmeri
Ảnh sưu tầm từ liteflick.com/index.php?
White with Yellow Eyes / Hoa trắng với các mắt vàng - Dendrobium farmeri
Dendrobium farmeri is native to Thailand and the surrounding areas of Cambodia and Laos They produce grape like clusters of 20-40 flowers. The flowers are 2” across and colored in white and pink to purple. This plant is easy to grow and flowers reliably every spring.
Dendrobium farmeri có nguồn gốc Thái Lan và khu vực xung quanh của Campuchia và Lào. Chúng tạo cụm như nho (có) 20-40 hoa. Những hoa cở "2" và có màu trắng và hồng đến tím. Lan này là dễ trồng và ra hoa đáng tin cậy mỗi mùa xuân.
Dendrobium palpebrae Lindley 1850 SECTION / PHẦN Densiflora
Common Name / tên thông thường: The Brow-Like Dendrobium - In Thailand / Thái Lan - Matchanu
Flower Size about /kích thước hoa khoảng: 1 1/2" [about / khoảng 3.75 cm]
This species is often confused with D. farmerii as the flowers and growth habit are very similar. The major difference is the length of the stem of the flower which is longer in D. palpebrae and has a more open look to the flower and has more spacing between the loosely, 6 to 10, fragrant flowers on the raceme, which arises at the nodes just below the leaves as well as being less pendant. This hot to warm growing epiphytic species has clustered, rather slender to subclavate, sulcate stems enveloped by membraneous sheaths carrying 2 to 5, towards the apex, lanceolate to oblong, acute leaves that blooms in the spring and late summer. This species is from Bangladesh, eastern Himalayas, Myanamr, Thailand, Laos and Vietnam at altitudes of 800 to 2500 meters where it is widespread. This species appreciates a drier winter followed by heavy water and fertilizer after spring blooming.
Loài này thường nhầm lẫn với D. farmerii với như về hoa và tập quán tăng trưởng rất giống nhau. Sự khác biệt chính là chiều dài của các nhánh hoa mà D. palpebrae không dài hơn và có một cái nhìn cởi mở hơn đến hoa và có nhiều khoảng cách hơn giữa các hoa thơm trong chùm hoa, 6 đến 10, lỏng lẻo mà chúng mọc tại các mắt ngay dưới lá cũng như ít đối xứng. Phụ sinh này tăng trưởng từ nơi nóng đến ấm mọc thành bụi, đúng hơn là từ mảnh mai đến hình chùy, thân cây có rãnh được bao bọc bởi bao màng, mang 2-5 lá sắc, hướng tới đỉnh, mũi mác đến thuôn dài, nở vào mùa xuân và cuối mùa hè. Loài này có ở Bangladesh, phía đông dãy Himalaya, Myanamr, Thái Lan, Lào và Việt Nam ở độ cao từ 800 đến 2500 mét, nơi nó được phổ biến rộng rãi. Loài này rất cần một mùa đông khô hơn sau đó tưới nhiều nước và phân bón sau khi mùa xuân ra hoa.
Synonyms/ Đồng danh: Callista palpebrae (Lindl.) Kuntze 1891; Callista palpebrae (Lindl.) Brieger 1981; Dendrobium farmeri var. album Regel 1868
The Dendrobium palpebrae Lindl. 1850 is an epiphytic growing orchid species
native to Thailand, Burma (Myanmar), Laos, Vietnam, Bangladesh and the Himalayas.
Các Dendrobium palpebrae Lindl. 1850 là một loài lan tăng trưởng biểu sinh bản địa của Thái Lan, Miến Điện (Myanmar), Lào, Việt Nam, Bangladesh và Hy Mã Lạp Sơn.
The plant grows at elevations from 800 to 2500 meters, the beautiful white Dendrobium palpebrae flowers with golden yellow papillae are highly fragrant. The scent reminds of apples.
Cây mọc ở độ cao 800-2500 mét, hoa Dendrobium palpebrae trắng đẹp với màu vàng – như vàng nhú rất thơm. Mùi hương gợi nhớ quả táo.
Lan Hoàng thảo Thủy Tiên (miền Nam) / Kiều (miền Bắc)
Dạng hẹp
