Thực vật hoàn toàn không phải là những cơ thể giản đơn và vô tri, vô giác. Giống chúng ta, cây xanh cũng có hệ thần kinh, nhờ thế cây xanh cũng có khả năng ghi nhớ thông tin và…biết suy nghĩ. Bài viết dưới đây có thể khiến kiến thức của chúng ta về thực vật chổng chân lên trời. Nó chứng minh rằng cây cối có cuộc sống phức tạp hơn chúng ta nghĩ. Phát hiện mang tính bước ngoặt là tác phẩm của tập thể các nhà khoa học trẻ tuổi Ba Lan dưới sự chỉ đạo của GS STANISLAW KARPINSKI ( Đại học nông nghiệp WARSZAWA). Công trình được công bố trên tạp chí chuyên ngành có uy tín thuộc lĩnh vực tế bào sinh học thực vật “PLANT CELL” số tháng 7/2010.
HOOC-MÔN HAY ĐIỆN HÓA HỌC
Khoảng 10 năm trước, tức vào thời gian GS Karpinski còn giảng dạy tại Thụy Điển, ông đã phát hiện ra chi tiết hết sức thú vị: Cây cối có khả năng phản ứng với ánh sáng theo cách có hệ thống. Điều đó có nghĩa thế nào? Chúng ta hãy tưởng tượng một cây xanh đang lớn, mà 1 bộ phận lá xanh của nó phơi ra ánh nắng mặt trời, bộ phận còn lại trong bóng râm. Kết quả nghiên cứu của nhà khoa học Ba Lan đã chứng minh: những tập hợp lá cây của cây thường xuyên “nói chuyện” với nhau. Kết quả, những cành lá không được tiếp cận ánh nắng mặt trời “biết rõ”, bản thân luôn sẽ nhận được từ “người anh em” liều năng lượng cần thiết. Chúng chỉ không biết, “liều ánh nắng” đó có cường độ bao nhiêu và sẽ nhận được vào buổi hoàng hôn hôm ấy, hay vào sáng sớm hôm sau.
Phát hiện đã gây chấn động dư luận giới khoa học. Công trình thời ấy đăng trên tạp chí “Science” đã được nhiều nhà chuyên môn trích dẫn và đã mở đường cho nhà khoa học trẻ Karpinski thẳng tiến đến học hàm giáo sư.
Câu hỏi đặt ra: bằng cách nào thực vật chuyển giao thông tin cho nhau? Thoạt đầu giới nghiên cứu cho rằng, qua trung gian cái gọi là những thành phần trung gian của oxy và hóoc-môn. Tuy nhiên những nghiên cứu tiếp theo của GS Karpinski đi đến kết luận: nhờ những tín hiệu điện tử cực nhanh. Sau kết quả nghiên cứu này, nhóm nghiên cứu tìm kiếm sự tương đồng với hệ thần kinh động vật. Đã biết, trong cơ thể động vật các tế bào “đối thoại” với nhau dựa vào sự trợ giúp của các tín hiệu điện hóa học. Trong tế bào thần kinh đơn lẽ tách biệt thông tin chuyển động y hệt dòng điện (ở động vật: hai mét/giây, ở thực vật: khoảng một centimét/giây, nhưng với thực vật tốc độ đó đã là vừa đủ)
Nếu tốc độ chuyển dịch thông tin không lớn, nhưng những tiềm năng được tạo ra là biên độ dịch chuyển làn sóng điện ở thực vật và động vật lại rất giống nhau. Chi tiết thú vị: thông tin của tín hiệu thay đổi tùy thuộc vào ánh sáng màu trắng, màu đỏ hay màu xanh da trời. Vai trò chỉ đạo tín hiệu chủ yếu do các tế bào có tên là mắc xích gắn kết gần cuống lá đảm nhiệm. Đó là những tế bào định cư liền kề với các gân lá (được đặt tên phổ biến là mạng dây “thần kinh” của cây cối). Bây giờ thực tế cho thấy, cái tên “thần kinh” của lá phổ biến này có ý nghĩa khoa học sâu sắc hơn nhiều. Nước và những hợp chất dưỡng chất chảy qua các thể hang trong dây thần kinh và các ống gân lá, các tín hiệu điện tử thực thụ chuyển dịch qua các tế bào thực vật.
Cây xanh... có trí tuệ
Dạng hẹp
