Chế tác non bộ, nói một cách nôm na là thâu tóm cái hùng vĩ, cao rộng của núi non, sông suối vào trong một không gian nhỏ gọn hơn nhiều lần mà vẫn giữ được thần thái tự nhiên. Để làm được điều đó, ngoài khả năng kỹ thuật, người chế tác non bộ phải có tâm hồn của nghệ sĩ…
Chế tác non bộ, nói một cách nôm na là thâu tóm cái hùng vĩ, cao rộng của núi non, sông suối vào trong một không gian nhỏ gọn hơn nhiều lần mà vẫn giữ được thần thái tự nhiên. Để làm được điều đó, ngoài khả năng kỹ thuật, người chế tác non bộ phải có tâm hồn của nghệ sĩ…
Bởi thế, trước tiên, người chế tác non bộ phải yêu thiên nhiên, thấu hiểu về núi non, sông suối, cây cối để làm nền tảng cho nghề. Ví như, con thác chảy khác dòng suối như thế nào; thế cây bám vào núi, dáng đứng của đá ra sao… Có đủ khả năng kỹ thuật cộng với sức hiểu và biết, họ mới có thể “nén” thiên nhiên hùng vĩ vào trong một không gian nhỏ hơn nhiều lần. Ở Quy Nhơn .
Anh Nguyễn Văn Thọ (ở 582/12 Trần Hưng Đạo, Quy Nhơn), người chế tác non bộ có thâm niên hơn 20 năm trong nghề, là một người như thế. Trước khi theo nghề, ông Thọ là thủy thủ. Ông nhớ biển, nhớ các cồn đá tung bọt trắng xóa đến cồn cào. Ông trình bày nỗi nhớ của mình bằng một hòn non bộ ngay tại nhà. Kết phong cách khoáng đạt trong những tác phẩm non bộ, Công ty Vận tải Biển Bình Định đã chọn ông thực hiện hợp đồng non bộ của Công ty. Và tác phẩm “Con tàu ra khơi” đã ra đời ngay sau đó. Tay nghề được ấn chứng, ông Thọ trở thành một trong những người làm non bộ có uy tín cao ở Quy Nhơn.
Ảnh trên: Tác phẩm của anh Nguyễn Văn Thọ
Với một hay vài hòn đá dựng, điểm xuyết những cây xanh nhỏ xinh bám vào khe đá, một dòng suối nhỏ êm đềm nước chảy, vài con cá đớp bèo, bức tượng ngư ông ngồi buông câu… Đó là hình ảnh mà người ta thường hình dung về non bộ.
Nhìn vào một hòn non bộ theo thế “Độc phong” (một hòn chủ) và một dòng thác đổ từ trên cao xuống, không có núi khách cận kề, không có gò, đồi chung quanh, có thể biết chủ thưởng ngoạn tám phần mười là người có cá tính mạnh mẽ, yêu vẻ đẹp thô mộc không rườm rà, chuộng cái đẹp góc cạnh, cá tính. Nhìn non bộ có thể phần nào đoán được tính cách, nếp sống của chủ nhà là thế. Bố cục non bộ cũng chịu ảnh hưởng luật cao thấp, xa gần, trên dưới; đòi hỏi người chế tác ít nhiều am hiểu nghệ thuật tạo hình. Ông Thọ cho biết: “Để tạo một hòn núi - linh hồn của non bộ - phải đảm bảo đủ ba phần: đỉnh núi, sườn núi và chân núi. Núi còn phải hài hòa với những chi tiết điểm. Cái tài của người chế tác bộc lộ rõ nhất ở khả năng tạo ra sự hài hòa”.
Cũng như những sản phẩm sáng tạo khác, non bộ cũng in đậm dấu ấn cá nhân người chế tác. Ví như điểm đặc biệt của ông Sáu (ở Quy Nhơn anh em trong giới hay gọi thân mật là chú Sáu Sụt) là những chi tiết gia công tỉ mỉ, công phu. Từ một hòn chủ, ông sẽ đục khuyết để tạo nên một hòn khách đứng bên cạnh (thay vì dựng hòn khách từ một khối đá độc lập), tạo cho mối dây giữa chủ - khách như quyến luyến, bền chặt hơn. Phối cảnh của những non bộ do ông làm có nhiều khoảng không thông thoáng, đẹp giản dị, mộc và tao nhã.
ông Thọ thường tạo đường nét mềm mại trên non bộ, ít gia công mà vẫn duyên dáng. đặc trưng ở
Một hòn non bộ đẹp phải thỏa mãn những yêu cầu về độ hài hòa trong cảm quan người xem, sự chân thật, sống động qua từng chi tiết và chiều sâu, cái hồn mang lại. Bất cứ một chi tiết cẩu thả, sơ ý nào, hay một vật đặt không đúng vị trí, sẽ phá vỡ cấu trúc và làm cho vẻ đẹp của hòn non bộ ấy như bị khuyết…
Sao Ly
Hương Sắc Việt » Bình Định » Non xa xa, nước xa xa
Công trình nguyenthoqn
Dạng hẹp
