Câu chuyện: Cách đây 3 năm, tôi có đầu tư 50 gốc mai (hoành 30-40cm), trồng theo kiểu truyền thống, cây phát triển tốt, sau 6 tháng, tất cả nhánh ghép trung bình đạt độ dài 30-40cm, tàn đều, cành lá khỏe mạnh. Nếu cứ theo đà phát triển, mùa sau sẽ cho kết quả thu hoạch bội thu. Tình cờ tôi tìm được một loại phân bón lá mới, phải nói là có tác dụng thần kỳ, cứ mỗi lần xịt vào lần là lá non túa ra xanh mượt, cành nhánh vươn dài, tốc độ phát triển gấp đôi, gấp 3 bình thường. Tuy nhiên, sang năm thứ 2, tất cả đứng chựng lại & không phát triển, suốt cả năm lá vẫn cứng, xanh, nhưng như cây giả, tuyệt nhiên cả năm không ra đợt tược mới nào dù đã bón phân,thay đất, chăm đủ kiểu. Sau đó cây bắt đầu có hiện tượng suy, chết nhánh, rồi ... chết cả cây. Sau bài học đau thương đó, tôi rà soát lại & phát hiện ra vấn đề nên post bài này chia sẻ rút kinh nghiệm với anh em, hy vọng sẽ giúp ích anh em trong việc chăm sóc cây Mai của mình ngày một tốt hơn & tránh việc "đóng học phí" quá nhiều, cả thời gian và tiền bạc.
Sử Dụng Đúng Các Chất Điều Hòa Sinh Trưởng ntn?
Các ĐHST tự nhiên được chia thành 5 nhóm chính:
1.nhóm Auxin,
2.Gibberellin (GA)
3.Cytokinin,
4.Absisic Acid
5.và Etylen.
1. Nhóm Auxin gồm các chất chính: - IndolAcetic Acid (IAA),
- NaptilAcetic Acid (NAA),
- và IndolButilic Acid (IBA).
Nhóm Auxin có tác dụng: Kích thích phân chia và kéo dài tế bào. Kích thích sự lớn lên của bầu quả. Cần thiết cho sự hình thành rễ, kích thích ra rễ.
Nói chung Auxin tác động hiệu quả ở vị trí trên đỉnh chồi. Các tế bào vận chuyển Auxin theo hướng từ ngọn sinh trưởng phân hóa xuống đến gốc rễ (phân hóa hữu cực).
Chú ý:
· Cây cần lượng Auxin rất cao ở thời kỳ nghỉ và thời kỳ ra hoa nhưng rất thấp ở thời kỳ phát triển chồi.
·Tác động của Auxin còn tùy thuộc vào nồng độ sử dụng. Ở nồng độ thấp thì sẽ thúc đẩy nhưng ở nồng độ cao lại ức chế. Rễ nhạy cảm với nồng độ Auxin hơn so với thân và ngọn.
Nồng độ tối hảo của Auxin: đơn vị tính (g/ml) - với rễ là 10-10 g/ml = 1mg/1.000L - ở thân là 10-7 = 1mg/L - ở ngọn là 10-5 = 1mg/10ml = 1g/10L Khi nồng độ auxin vượt quá mức tối hảo sẽ ức chế sự tăng trưởng.
2. Nhóm Gibberellin (GA): có hàng chục chất khác nhau, nhưng thông dụng nhất là từ GA1 đến GA5, trong đó GA3 có tác dụng mạnh nhất.
Gibberellin có tác dụng: kích thích sự phát triển của tế bào theo chiều dọc nên làm cây tăng trưởng và phát triển chiều cao, làm thân vươn dài, giúp hình thành các chồi nách nhiều hơn; Tăng số lượng lá, thay đổi hình dạng và làm to lá.
Gibberellin cũng kích thích ra hoa, kéo dài cuống hoa, giúp hoa to hơn.
Làm mất hạt của quả, phá giai đoạn ngủ nghỉ của hạt để kích thích hạt nảy mầm.
Tuy nhiên Gibberellin cũng kìm hãm sự phát triển của bộ rễ & chỉ phát huy tốt tác dụng khi cây trồng có đầy đủ dinh dưỡng N, P, K.
3. Nhóm Cytokinin (BAP): được cây tổng hợp từ một bộ phận của rễ và từ rễ vận chuyển lên các bộ phận khác của cây. Người ta đã chiết xuất được Cytokinin từ hạt bắp non.
Cytokinin có tác dụng kích thích sự phân chia tế bào,kích thích chồi phát triển (đặc biệt trong trường hợp kết hợp với Auxin); Cyt có tác dụng thúc đẩy sự phát triển của chồi nách, giảm ưu thế chồi ngọn, gỡ trạng thái ngủ của chồi, làm chậm sự lão hóa của lá, tăng cường các chất dinh dưỡng về phía các bộ phận đang phát triển. Cyt hạn chế quá trình phân huỷ diệp lục tố; tăng độ nhớt của tế bào từ đó tăng tính chống chịu của cây với nhiệt độ cao, hạn hán, phèn mặn, độc tố, nấm và vi sinh gây bệnh; Ngăn cản sự hoá già của mô (làm cho hoa, rau, trái cây tươi lâu hơn).
+ Tỉ lệ tối ưu của các chất điều hòa sinh trưởng thực vật trong quá trình phát sinh chồi là: Auxin(NAA): 1 mg/L Gibberellin( GA3): 2 mg/L Cytokinin(BAP): 10 mg/L + Tỉ lệ phối hợp tối ưu của Auxin/Cytokinin trong quá trình tạo chồi là: 1/10
4. Nhóm Absisic Acid: có tác dụng ức chế sự phát triển của cây (có thể dùng để phun nhằm hạn chế sự ra hoa của mía, làm mía rụng lá hàng loạt để thu hoạch thuận lợi); Ức chế quá trình nảy mầm của hạt (dùng bảo quản hạt giống lâu dài), ức chế quá trình phát triển của chồi và hoa (giúp ra hoa muộn, ra trái vụ); Tăng khả năng chống chịu với các điều kiện bất thuận của cây (kích thích đóng khí khổng, làm hạn chế thoát hơi nước khi cây gặp hạn).
5. Nhóm Etylen: có tác dụng kìm hãm sự phát triển của lá, kìm hãm sự phân chia tế bào; Kích thích quá trình già của lá và rụng lá trên cây; Kích thích cây ra hoa sớm (dứa, khóm); Kích thích quá trình chín của quả và phát triển của hạt và củ; Kích thích quá trình vận chuyển nhựa của cây (cao su).
Bắt chước thiên nhiên, con người đã điều chế ra các chất ĐHST nhân tạo mang nhiều lợi ích cho trồng trọt như kích thích nảy mầm của hạt giống, kích thích ra rễ (giâm cành, chiết cành), kích thích sinh trưởng, kích thích ra hoa đậu quả, đến tạo quả không hạt, kích thích quá trình chín hay kéo dài thời gian chín của quả... dùng Etylen để kích thích ra hoa ở dứa hay kích thích chảy mủ cao su. Ethrel hay Ethephon dùng trong việc kích thích ra hoa sớm, ra trái vụ ở xoài và cây ăn trái.
Các chất ĐHST mang lại nhiều bổ ích. Tuy nhiên việc sử dụng chúng như con dao 2 lưỡi, nếu sử dụng đúng loại, đúng liều lượng, đúng nồng độ và đúng thời kỳ của cây mới cho được kết quả tốt, còn nếu chúng ta không áp dụng 4 đúng trên sẽ không có tác dụng hoặc tác dụng ngược với hậu quả nặng nề.
Trong 1 cây sinh trưởng khỏe mạnh, bình thường luôn hiện diện tất cả các loại kích thích tố, chính sự cân bằng của các chất này sẽ quyết định cây trong giai đoạn sinh trưởng hay chuyển qua giai đoạn sinh thực, khi chúng ta bón chất kích thích cho cây chúng ta đã áp đặt và phá vở sự cân bằng này theo hướng có lợi cho chúng ta, nếu không biết áp dụng đúng lúc, đúng mùa vụ sẽ là con dao hai lưỡi
1. Nhóm Auxin:
Đại diện & thông dụng nhất trên thị trường là NAA. Một vài loại thuốc có chứa NAA điển hình như chai B1(loại của Thái), HVP Siêu ra rễ, hoặc NAA bột nguyên chất..
2. Nhóm Gribberelin:
Phổ biến nhất trên thị trường là GA3. Thuốc bán dạng gói nhỏ ProGribb, phân bón lá GA3.Combi hay ống màu vàng mang nhãn hiệu GA3 và một số phân bón có tích hợp sẵn như phân bón lá Đầu Trâu 501,701,901...
3. Nhóm Cytokinin: Sản phẩm điển hình là Agrispon & Sincosin
Sử Dụng Các Chất Điều Hòa Sinh Trưởng như thế nào?
Dạng hẹp
